8 Nisan 2013 Pazartesi

IRLANDA DA YER ISIMLERI



İrlanda'daki yer isimlerinin büyük bir kısmı İrlanda'nın kendi resmi dilinden (Galce) İngilizce'ye çevrilmiştir. Galce yer isimlerinin İngilizce karşılıkları arasında hiçbir bağlantı yoktur, tamamen farklıdır. 
Buna rağmen tabelalarda herhangi bir yer isminin hem İngilizce hem de İrlandaca karşılığına rastlayabilirsiniz.

İrlanda’da birçok yer isminin kökeni Hristiyanlık öncesi döneme dayanır. İrlanda'nın kuzey bölgesindeki isimler ise Normandiyalılar (Anglo-Normans) adaya geldikten sonra belirlenmiştir.
İrlanda kökenli birçok yer isminin tam olarak nereden geldiğini, bölgeye neden o ismin verildiğini anlamak ve bulmak hatta birçoğunu telaffuz etmek bile zordur.

Örneğin Swords, Inch, Camp, Ovens, Knock isimleri neden belirli bölgeler için kullanılmış?
İrlanda’dasınız ve yolda herhangi birine Graiguenamanagh'a veya Kilmacanogue'ye nasıl gidebilirim diye soracaksınız nasıl telaffuz edersiniz?

Örneğin yukarıdaki tabelada en üstte bulunan "Tuloch Mhor" İrlanda resmi dilinden "Tullamore" olarak İngilizceye çevrilmiştir. Anlam olarak bir bağlantı olmadığına göre sanırım birçok yer ismi ses benzeşmesine göre çevrilmiştir.
Ayrıca çok az bir yüzdelik dilimde olsa dahi İrlanda yerel dilinin konuşulduğu küçük kasabalarda sadece İrlandaca yazılmış tabelaları görebilirsiniz.





Çoğu İrlanda yer ismi ön-ek ve son-ek olmak üzere iki kısımdan oluşur. Birçok ön-ek'i aynı son-ek'i farklı yer isimleri ile karşılaşabilirsiniz veya tam tersi. Türkiyeden örnek verecek olursak Mecidiyeköy, Ortaköy, Sefaköy veyahut Topkapı, Ahırkapı, Azapkapı gibi. 

"Abbey" ile başlayan yer isimleri

İrlandaca karşılığı "Mainistir" Türkçede ki karşılığı Manastır veya Tapınak olan bu yer ismi verildiği bölgenin Manastır, Kilise veya Tapınak olarak gelişmişliğini gösterir. 
  • Abbeyfeale Mainistir na Feile
'Feile' İrlandada bir nehir ismidir. 'Feale Nehri tapınağı' anlamına gelmektedir.
  • Abbeyshrule Mainistir Shruthla
'Sruthla' kelimesinin ingilizce karşılığı 'Stream' yani Akarsu veya Akıntı demek. 'Akarsu Tapınağı' anlamına gelmektedir.

"Ard" ile başlayan yer isimleri

Manası yükseklik veya zirve anlamına gelmektedir. İrlanda da herhangi bir yerde "Ard" ile başlayan bir tabela ile karşılaşırsanız büyük ihtimal bir tepenin üzerindesiniz veya oraya yaklaşıyorsunuz demektir. 
  • Ardagh Ardach
-ach eki Alan anlamına gelmektedir. Ardagh ise yüksek alan demektir.
  • Ardfert Ard Fhearta
Fhearta kelimesinin dilimizde ki karşılığı Mezarlık'tır.  Ardfert ise 'Yüksek mezarlık alanı' demektir.


"Bally" veya "Ballina" ile başlayan yer isimleri

Hemen hemen bir çok yerde Bally veya Ballina ile başlayan bir çok yer isimleri görebilirsiniz.

  • Baile - Şehir, Alan veya Yer
  • Baile na - Kasaba veya Şehir
  • Beal - Kavşak veya Nehir anlamına gelmektedir.



 


                                                                                               

Hiç yorum yok: